Entropion nədir? Səbəbləri,Əlamətləri və Müalicə yolları

Entropion, göz qapağının içəriyə doğru dönməsi nəticəsində kirpiklərin gözün ön səthinə toxunması ilə yaranan bir göz xəstəliyidir. Bu hal, gözün buynuz qişasına və konyunktivaya (gözün xarici təbəqəsi) davamlı zədə verə bilər. Bu narahatlıq müalicə olunmazsa, daha ciddi göz problemlərinə, hətta görmə itkisinə səbəb ola bilər.

Entropionun Səbəbləri

Entropionun əsas səbəbləri müxtəlif faktorlara bağlı ola bilər. Buraya aşağıdakı səbəblər daxildir:

1. Yaşlanma: Ən çox görülən səbəb yaşlanma ilə əlaqədar olaraq göz qapaqlarının elastikliyinin azalmasıdır. Göz ətrafındakı əzələlər zəifləyir və qapaqların daxilə dönməsinə səbəb ola bilər.

2. Yaralanmalar: Göz ətrafındakı toxumaların zədələnməsi və ya əvvəlki cərrahi əməliyyatlar nəticəsində yaranan çapıqlar göz qapaqlarının normal vəziyyətini poza bilər.

3. Genetik faktorlar: Bəzi insanlar entropiona genetik olaraq meyilli ola bilərlər. Xüsusən də doğuştan gələn entropion halları uşaqlarda görülə bilər.

4. İnfeksiyalar və iltihablar: Gözün xroniki infeksiyaları və ya iltihablı halları göz qapaqlarında dəyişikliklərə səbəb ola bilər.

5. Nevroloji problemlər: Sinir zədələnmələri və ya iflic kimi hallarda göz qapağı əzələlərinə nəzarət itkisi entropiona yol açır.

Entropionun Əlamətləri

Entropionu müəyyən etmək üçün diqqət yetirilməli olan bəzi tipik əlamətlər var:

• Göz qızartısı və iltihab: Kirpiklərin gözün ön səthinə toxunması qıcıqlanmaya və qızartıya səbəb olur.

• Ağrı və yanma hissi: Göz qapağının və kirpiklərin buynuz qişaya toxunması nəticəsində davamlı narahatlıq və yanma hissi yaranır.

• Göz yaşarması: Gözün təbii qoruma mexanizmi olaraq gözyaşı istehsalı artar.

• Görmə bulanıqlığı: Gözün daim qıcıqlandığı üçün görmə də təsirlənə bilər.

• İnfeksiya riski: Gözün qıcıqlanması və zədələnməsi infeksiyalara səbəb ola bilər.

Entropionun Tipləri

Entropion müxtəlif səbəblərə görə yaranır və bununla əlaqədar olaraq fərqli tipləri mövcuddur:

1. Yaşa bağlı entropion: Bu, ən çox müşahidə edilən növdür və yaşlanma ilə əlaqədar olaraq göz qapağı əzələlərinin zəifləməsi nəticəsində yaranır.

2. Skarlaşma (çapıq toxuması) səbəbi ilə entropion: Gözün ətrafındakı dəri və toxumalarda yaranan çapıqlar göz qapağının yanlış mövqeyə gəlməsinə səbəb ola bilər. Bu, yaralanmalar, əməliyyatlar və ya iltihabi xəstəliklər nəticəsində yarana bilər.

3. Doğuşdan gələn entropion: Bəzi körpələr doğuş zamanı göz qapaqlarının qeyri-düzgün formalaşması nəticəsində entropionla doğulur. Bu hal doğuşdan sonra tez aşkarlanır və müalicə olunur.

4. Spastik entropion: Göz qapağı əzələlərinin spazmları nəticəsində meydana çıxan bu tip entropion, göz qapağının sürətlə içəriyə dönməsinə səbəb olur. Əsasən, gözün qıcıqlanması və ya iltihabı bu spazmlara səbəb olur.

Entropionun Komplikasiyaları

Entropion müalicə edilmədikdə bir sıra ciddi komplikasiyalara səbəb ola bilər:

• Buynuz qişanın zədələnməsi: Kirpiklərin buynuz qişaya davamlı sürtünməsi onu zədələyə və hətta yaraya səbəb ola bilər. Bu hal ciddi görmə problemlərinə yol aça bilər.

• Xroniki göz infeksiyaları: Gözün davamlı qıcıqlanması infeksiyalar üçün əlverişli mühit yaradır. Bu infeksiyalar uzun müddət davam edə bilər və müalicəsi çətinləşir.

• Quru göz sindromu: Gözyaşı bezlərinin daimi stimulyasiyası quru göz probleminə səbəb ola bilər, bu da gözün müdafiə mexanizmini zəiflədir.

Diaqnostika

Entropionu müəyyən etmək üçün oftalmoloqlar bir neçə diaqnostik üsullardan istifadə edirlər:

1. Göz müayinəsi: Həkim, göz qapaqlarının vəziyyətini, göz səthini və buynuz qişanı müayinə edir.

2. Şübhəli hallarda görüntüləmə: Nadir hallarda, travma və ya nevroloji səbəbləri daha yaxşı araşdırmaq üçün MRT və ya digər görüntüləmə üsulları istifadə edilə bilər.

Müasir Müalicə Yolları

Entropionun müalicəsi müasir cərrahiyyə üsulları ilə daha effektiv şəkildə həyata keçirilir:

1. Minimal invaziv cərrahiyyə: Daha az travma yaradan minimal invaziv üsullar entropionun cərrahi müdaxiləsi üçün istifadə edilir. Bu, daha sürətli sağalma və daha az komplikasiya ilə nəticələnir.

2. Lazer texnologiyaları: Lazer vasitəsilə çapıq toxumalarının aradan qaldırılması və göz qapağının mövqeyinin bərpası müasir texnologiyalar arasında yer alır.

3. Bionik göz əzələləri: Göz əzələlərini gücləndirən və qapağın hərəkətini düzəldən xüsusi bionik implantlar üzərində tədqiqatlar davam edir.

Alternativ və Tamamlayıcı Müalicələr

• Göz masajı və gimnastikası: Göz qapağı əzələlərini gücləndirmək üçün xüsusi məşqlər və masaj texnikaları entropionun erkən mərhələlərində faydalı ola bilər.

• İltihab əleyhinə bitki mənşəli vasitələr: Göz iltihabını azaltmaq üçün həkim nəzarəti altında bəzi bitki mənşəli məlhəmlər və göz yuyucu məhlullar istifadə edilə bilər.

Entropiondan Necə Qorunmaq Olar?

• Göz gigiyenasına diqqət yetirmək göz xəstəliklərinin qarşısını almaq üçün vacibdir.

• Müntəzəm göz müayinələri xəstəliyin erkən mərhələdə aşkarlanması üçün lazımlıdır.

• Göz travmalarından çəkinmək göz toxumalarına zərər vermə riskini azaldır.

Entropionlu Xəstələr Üçün Məsləhətlər

• Gözünüzü qıcıqlandıran amillərdən qoruyun: Göz infeksiyalarını və ya qıcıqlanmanı artıran toz, kimyəvi maddələr və allergenlərdən uzaq olun.

• Göz qapağına mütəmadi olaraq masaj edin: Göz qapağını xarici vəziyyətdə saxlamağa kömək edəcək müntəzəm göz masajı rahatlıq gətirə bilər.

• Müntəzəm olaraq həkim nəzarətində olun: Göz sağlamlığınızı qorumaq və vəziyyətin irəliləməməsi üçün oftalmoloqunuzla daim əlaqədə olun.